• 09377614599 - 01132289167 - 01132289089
  • بابل، ميدان كشوري، سرداران ٢ ، ساختمان پزشكان روجين، طبقه ٤

پیوند قرنیه لایه‌ای از نوع DSAEK (دزک) چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟

پیوند قرنیه لایه‌ای از نوع DSAEK (دزک) چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟

پیوند قرنیه لایه‌ای از نوع DSAEK (دزک) چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟ | پیوند قرنیه یکی از روش‌های مؤثر در درمان اختلالات بینایی ناشی از مشکلات قرنیه است. در میان انواع مختلف پیوند قرنیه، پیوند لایه‌ای از نوع DSAEK (Descemet’s Stripping Automated Endothelial Keratoplasty) به دلیل کم تهاجمی بودن و نتایج بهبودی عالی، به سرعت در حال gaining popularity است. این مقاله به بررسی جزئیات پیوند قرنیه DSAEK، مزایا، روش انجام و کاربردهای آن می‌پردازد.

تعریف DSAEK

DSAEK یک روش جراحی است که لایه داخلی قرنیه ( اندوتلیوم ) که مسؤل حفظ شفافیت قرنیه است همراه با دسمه جایگزین میشود. این روش به دلیل اینکه فقط بخشی از قرنیه برداشت می‌شود، نسبت به پیوند کامل قرنیه (PKP) کم تهاجمی‌تر است. در DSAEK، لایه دسمه و اندوتلیوم قرنیه اهداکننده به دقت برداشت شده و در چشم بیمار قرار می‌گیرد.

 

لایه های قرنیه شامل قسمت های مختلف میشود :

 

۱) لایه اپی تلیوم لایه سطحی قرنیه هست که بین ۳۵ تا ۵۰ میکرون ضخامت دارد.
 
۲ ) لایه بومن ۱۵ میکرون ضخامت دارد.
 
۳) لایه استروما که ۹۰ درصد ضخامت قرنیه را شامل میشود.
 
۴) لایه دسمه که در حقیقت غشا پایه سلولهای اندوتلیوم قرنیه هست که با افزایش سن صخیم تر میشود ، در هنگام تولد ۳ میکرون هست و در بزرگسالی به به ۱۰ تا ۱۲ میکرون می‌رسد.
 
۵) سلولهای اندوتلیوم ، تراکم سلولهای اندوتلیوم در محیط قرنیه بیشتر از مرکز قرنیه هست، با افزایش سن هم از تراکم سلولهای اندوتلیوم در مرکز قرنیه کم میشود بطوریکه در سن ۱۵ سالگی تراکم سلولهای اندوتلیوم در مرکز قرنیه ۳۴۰۰ سلول در میلی متر مربع هست که در ۸۵ سالگی این تراکم به ۲۳۰۰ سلول در میلی متر مربع می‌رسد یعنی بطور متوسط هر سال ۰/۶ درصد تعداد سلولهای اندوتلیوم کمتر میشود.

سلولهای اندوتلیوم مثل پمپ و سد عمل می‌کند که مسئول شفافیت و میزان آب قرنیه هست و همچنین اندوتلیوم نفوذ پذیر به مواد مغذی و سایر ملکولها از مایع زلالیه ‌به طرف قرنیه می‌باشد که هر گاه تعداد سلولهای اندوتلیوم کاهش فاحشی پیدا کند دیگر قرنیه شفافیت خود را از دست می‌دهد و آب زیادی جذب می‌کند که متورم میشود.
 
 
در جراحی‌های چشم بخصوص در جراحی کاتاراکت ( آب مروارید ) و جراحی گلوکوم ( آب سیاه ) اگر زمان عمل طولانی شود و تماس وسایل جراحی به اندوتلیوم زیاد شود تعداد سلولهای اندوتلیوم قرنیه بعد از عمل کاهش محسوسی پیدا می‌کند که منجر به مشکلاتی در چشم مثل pseudophakic bulbous keratopathy میشود

 

 

 

مراحل انجام DSAEK

 

1. آمادگی برای جراحی

قبل از جراحی، بیمار به دقت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. آزمایشات شامل بررسی سلامت عمومی بیمار، تاریخچه پزشکی، و ارزیابی وضعیت قرنیه می‌شود.

 

2. انجام عمل جراحی

عمل جراحی DSAEK معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و شامل مراحل زیر است:

 

  • انجام بی‌حسی: جراح با استفاده از قطره‌های بی‌حس‌کننده، ناحیه چشم را بی‌حس می‌کند.

 

  • برداشت بافت قرنیه آسیب‌دیده: جراح با استفاده از ابزارهای مخصوص، لایه‌های آسیب‌دیده قرنیه را حذف می‌کند.

 

  • قرار دادن بافت اهداکننده: لایه دسمه  و اندوتلیوم قرنیه اهداکننده با استفاده از یک گاز کوچک در داخل چشم قرار داده می‌شود. این لایه به تدریج به سطح داخلی قرنیه بیمار چسبیده و بهبود می‌یابد.

 

  • پایان عمل: پس از اطمینان از قرارگیری صحیح بافت، جراح عمل را خاتمه می‌دهد و بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود.

 

 

پیوند قرنیه لایه‌ای از نوع DSAEK (دزک) چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟

تصویر مربوط به پیوند قرنیه دزک DSAEK توسط دکتر کوروش قارویی
 

drgharoei_clinic@

 

 

 

3. بهبودی و مراقبت‌های بعد از جراحی

 

بیمار پس از جراحی تحت نظر پزشک قرار می‌گیرد و معمولاً به سرعت به خانه برمی‌گردد. پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت تجویز کند. بیشتر بیماران می‌توانند پس از چند روز به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.

 

مزایای DSAEK

 

  • کم تهاجمی: DSAEK نسبت به پیوند کامل قرنیه کمتر تهاجمی است و زمان بهبودی کوتاه‌تری دارد.
  • نتایج بهبودی سریع: بیشتر بیماران با DSAEK به سرعت بهبود می‌یابند و به وضوح بینایی خود را به دست می‌آورند.
  • کاهش احتمال پس‌زدن پیوند: به دلیل اینکه تنها لایه اندوتلیال جایگزین می‌شود، احتمال پس‌زدن پیوند نسبت به روش‌های دیگر کاهش می‌یابد.
    • کاهش درد و عوارض جانبی: بیماران معمولاً درد کمتری را تجربه می‌کنند و عوارض جانبی ناشی از جراحی کمتر است.

 

موارد کاربرد DSAEK

 

1. بیماری‌های اندوتلیال قرنیه

 

DSAEK عمدتاً برای درمان بیماری‌های مربوط به لایه اندوتلیال قرنیه، مانند:

 

  • بیماری Fuchs endothelial dystrophy:
  • یک بیماری ارثی که در آن سلول‌های اندوتلیال به تدریج از بین می‌روند و منجر به کدورت قرنیه می‌شود.

  •  
    •  
    •  

۲) بیماری بعدی که شایع تر هست و بیشتر نیاز به پیوند قرنیه DSAEK ( دزک ) دارد بیماری Pseudophakic bulbous keratopathy هست که در این بیماری بعلت عمل آب مروارید که سخت عمل شده و عمل طولانی تری داشته سلولهای اندوتلیوم قرنیه بشدت کاهش پیدا می‌کند و مریض بعد از گذشت بیش از ۳ ماه و علیرغم درمان طبی دید خوبی پیدا نمیکند ، کاهش دید ، تاری دید ، حساسیت به نور ، قرنیه متورم و در موارد شدید قرنیه سفید رنگ ، احساس جسم خارجی و گهگاهی درد شدید چشم دارد.

 

 

  • پس‌زدن پیوند قرنیه:
  • در بیمارانی که قبلاً پیوند قرنیه داشته‌اند و دچار پس‌زدن پیوند شده‌اند، DSAEK می‌تواند گزینه‌ای مؤثر باشد.

  •  

 

دکتر کوروش قارویی

پیوند قرنیه لایه‌ای از نوع DSAEK (دزک) چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟

 

 

 

2. آسیب‌های قرنیه

 

در مواردی که آسیب‌های ناشی از تروما یا عفونت‌های شدید منجر به آسیب به لایه اندوتلیال می‌شود، DSAEK می‌تواند به بازیابی بینایی کمک کند.

 

3. کدورت‌های قرنیه

 

در بیمارانی که به دلیل کدورت‌های ناشی از جراحی‌های قبلی یا عفونت‌ها دچار مشکلات بینایی شده‌اند، DSAEK می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.

 

عوارض و چالش‌ها

 

گرچه DSAEK مزایای زیادی دارد، اما مانند هر عمل جراحی دیگری، ممکن است عوارضی نیز به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض شامل:

 

  • عفونت: احتمال بروز عفونت در هر نوع جراحی وجود دارد، هرچند این مورد در DSAEK نادر است.

 

  • کاهش بینایی: در برخی موارد، بیماران ممکن است پس از جراحی بهبودی کامل نداشته باشند.

 

  • مشکلات چسبندگی: در برخی بیماران، بافت جایگزین ممکن است به درستی به قرنیه چسبیده نشود.

 

 

نتیجه‌گیری

 

 

پیوند قرنیه لایه‌ای از نوع DSAEK به عنوان یک روش نوین و مؤثر در درمان اختلالات بینایی ناشی از مشکلات لایه اندوتلیال قرنیه شناخته می‌شود. با توجه به مزایای این روش، از جمله کم تهاجمی بودن، نتایج بهبودی سریع و کاهش عوارض جانبی، DSAEK به عنوان گزینه‌ای جذاب برای بیماران مبتلا به بیماری‌های اندوتلیال قرنیه مطرح است. با پیشرفت‌های بیشتر در تکنیک‌های جراحی و تکنولوژی‌های مرتبط، می‌توان انتظار داشت که این روش در آینده بهبودهای بیشتری را در درمان اختلالات بینایی به همراه داشته باشد.

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.